“Veiligheid heeft de afgelopen decennia in de ouderenzorg voorop gestaan, uiteraard ook bij de Posten,” vertelt beleidsadviseur Carli van Voorst. “Wanneer iemand bij ons kwam wonen in het verpleeghuis was daar volop aandacht voor. Bijvoorbeeld als het ging om valpreventie of om het voorkomen van andere risico’s. Veiligheid is nog steeds van groot belang, maar met de komst van de Wet zorg en dwang en het gedachtengoed dat ieder mens ook vanuit de Grondwet het recht heeft op vrijheid, heeft de Posten daar een nieuwe visie op ontwikkeld. Een collectieve maatregel, waarbij je voor elke klant op een pg-afdeling de deur gesloten houdt, is niet langer wenselijk. Bij de Posten denken we dat het ook anders kan. Waarom? Ieder mens is goed zoals hij is en ieder mens heeft recht op vrijheid. Ook mensen met dementie of andere geheugenproblematiek. Het is onnatuurlijk dat mensen die hun hele leven vrijheid hebben genoten, hun laatste levensjaren achter gesloten deuren moeten doorbrengen. Wij zijn overtuigd dat vrijheidsverruiming en vrijwillige zorg op maat bijdragen aan kwaliteit van leven. De Wet zorg en dwang ondersteunt dan ook deze overtuiging. Dus kijken we, ook vanuit het persoonsgericht werken, hoe we die balans tussen veiligheid en vrijheid opnieuw vorm kunnen geven. De Posten zet daarbij vrijheid voorop, met veiligheid op maat.”

Tijdens de bijeenkomst konden medewerkers van Erve Leppink nadrukkelijk zelf meedenken over de manier waarop ze hun werk anders kunnen organiseren. En: welke rol technologie daar in kan spelen. Ine: “Concreet gaat dat over de vraag: ‘Hoe kunnen we als locatie van de huidige gesloten setting veranderen in een open locatie?’ En dat ‘open’ gaat niet alleen letterlijk over deuren, maar ook over meer keuzevrijheid. Over hoe laat je naar bed gaat, wat je op je brood wilt en of je die douchebeurt een keer overslaat. Maar in eerste instantie heeft die letterlijke bewegingsvrijheid nu wel de focus.”

Tijdens een inspiratiebijeenkomst met het team, werden alle medewerkers uitgedaagd om mee te denken over andere manieren van werken, waar twee uitgangspunten centraal staan: er wordt geen onvrijwillige zorg meer verleend én open deuren zijn een nieuwe standaard. “Een omkering dus,” aldus Ine. “Van veilig met ‘vrij op maat’ naar vrij met ‘veilig op maat’. We vroegen medewerkers van Erve Leppink om zelf hun ambitie te formuleren. In sprints van telkens zes weken werken ze nu in groepjes om de ideeën concreet en uitvoerbaar te maken.”

“We vroegen medewerkers van Erve Leppink om zelf hun ambitie te formuleren. In sprints van telkens zes weken werken ze nu in groepjes om de ideeën concreet en uitvoerbaar te maken.” – Ine Galle

Meer vrijheid om te wandelen

Aan welke concrete ideeën valt te denken? Eveline Korsman en Edith van der Knaap zijn als welzijnsbegeleiders betrokken bij het traject. Eveline vertelt: “we hebben een loopcircuit bedacht waarbij bewoners met een loopbehoefte wel meer vrijheid krijgen om te wandelen, maar dat veilig op eigen terrein kunnen doen. Wanneer je zo’n route intuïtief vormgeeft, kunnen bewoners dat als een prettige, logische wandeling ervaren”. Edith vult aan: “Ook is er gekeken hoe er meer beleving in de gangen gecreëerd kan worden. Met dingen om naar te kijken of dingen om te doen. Tussen de drie geschakelde huizen, die erg op elkaar lijken, willen we meer onderscheid maken: in de aankleding en interne nummering van de kamers. Het helpt bewoners om eenvoudiger hun huis en kamer terug te vinden. Het zijn relatief kleine aanpassingen, die een wereld van verschil kunnen maken”.

Ine: “Ik zag zóveel energie op deze locatie. Het is mooi dat medewerkers met elkaar de aanleiding van een nieuw zorgoproepsysteem hebben aangegrepen om van een collectief gesloten locatie af te stappen, met het oog op levenskwaliteit van bewoners. Dat ze hun werk anders willen organiseren.”

“Het zal wennen zijn, maar het belang van de bewoners staat voorop. We hebben er vertrouwen in, dat we hierin tot een goede nieuwe situatie komen.” – Mariëlle Klonne

Mariëlle Klonne is contactverzorgende op Erve Leppink en blikt vooruit op de nieuwe aanpak: “Het is hier straks open en iedereen is vrij om rond te lopen. Mocht die vrijheid tot onveilige situaties leiden, dan kijken we op persoonsniveau wat we voor iemand kunnen doen. Voor de ene bewoner betekent het dat hij een gps meekrijgt tijdens een wandeling. Voor een ander dat er voor haar genoeg te beleven valt in de gangen. Een derde persoon mag dan misschien echt niet naar buiten, om het als uiterste redmiddel veilig te houden. Maar het is een compleet andere situatie dan voorheen. Natuurlijk zijn we met het team nog allerlei zaken aan het afstemmen en is het een spannende verandering. Het zal wennen zijn, maar het belang van de bewoners staat voorop. We hebben er vertrouwen in, dat we hierin tot een goede nieuwe situatie komen."