Om de ouderenzorg toekomstbestendig te houden, zijn er nieuwe manieren van werken nodig, waarbij ook de familie, naasten en vrijwilligers een betekenisvolle rol kunnen spelen. Beleidsadviseur Carli van Voorst vertelt hoe de Posten in het kader van Persoonsgericht werken daarom het traject Familieparticipatie start. Wat betekent dat voor bewoners, familieleden, naasten en zorgmedewerkers?

Eind november ontvingen bewoners en hun familie, danwel naasten of netwerk een brief van de Posten, met als titel ‘Op weg naar meer zelfredzaamheid en familieparticipatie’. Daarin stond centraal dat de (ouderen)zorg in Nederland niet toekomstbestendig georganiseerd is en dat ook instellingen als de Posten de komende jaren anders moeten gaan werken. Dat is nodig om klanten de zorg te kunnen blijven bieden die nodig is voor een goed leven, waarin kwaliteit van leven voorop blijft staan.

Invulling geven aan de persoonlijke relatie

Van oudsher namen zorginstellingen bij een verhuizing naar een intramurale plek in het verpleeghuis de zorg voor een partner, vader, moeder, opa of oma grotendeels over. Dat terwijl familieleden of naasten een deel van die zorg en het persoonlijke contact altijd met liefde en aandacht deden. “Natuurlijk is en blijft het onze rol om een groot deel van de zorg van de cliënten te leveren, maar denk bijvoorbeeld aan de situatie waarbij iemands partner verhuist naar het verpleeghuis. Het kan voor het contact tussen beide partners juist heel waardevol blijven om te helpen met het douchen, of het aantrekken van de pyjama, het naar bed brengen. Zo blijft er ruimte voor de intimiteit die partners nog in de thuissituatie gewend waren. Maar er zijn ook andere situaties denkbaar, waarbij naasten of vrijwilligers wekelijks een vaste taak op zich nemen. Bijvoorbeeld door een keer te stofzuigen, of te helpen bij het eten. Het is belangrijk om daarmee invulling te geven aan de persoonlijke relatie en een betekenisvol contact. Zowel voor de klant als voor familie en het netwerk.” Wat is daarvoor nodig? “Dat we echt in gesprek gaan met de familie.” Daarbij draait het om vragen als: wat deed u tot nu toe voor uw partner of naaste? En wat vindt u fijn om te blijven doen? Carli: “Betekenisvol contact en de relatie blijven altijd voorop staan.”

“We belanden in een nieuwe fase. Eigenlijk kun je die het beste omschrijven als een kanteling van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’. De focus ligt niet alleen op wat er aan de hand is, maar vooral ook op wat iemand wil bereiken en… wát daar, met wie voor nodig is.”

Familieavond

Eind januari vond op afdeling Het Hofje (pg) een familieavond plaats over het thema Familieparticipatie. Zorgmedewerkers en familieleden spraken daarin voor over de mogelijkheden, wensen en verwachtingen die er leven rond deze nieuwe manier van samen zorg verlenen. “Maar ook over grenzen,” aldus Carli. “Er is niet één werkwijze of oplossing, het gaat om maatwerk. We staan als zorgmedewerkers, familie en iemands netwerk samen om een klant heen. Het gaat erom dat we die persoonlijke zorg samen zo goed mogelijk invullen, passend bij ieders mogelijkheden. Dat begint bij een goed gesprek, maar staat of valt bij blijvende goede communicatie. Informele contactmomenten op de afdeling zijn van grote waarde.”

Opleidingstraject

Daarnaast wil de Posten zorgmedewerkers zo goed mogelijk toerusten op Persoonsgericht werken, legt Carli uit. In een opleidingstraject krijgen zij handvatten om dat op maat te kunnen gaan bieden. Ook hier staat de vraag centraal: wat zijn iemands wensen en behoeften, wat kan ik daar vanuit de zorg aan bijdragen om dat samen met iemands netwerk zo goed mogelijk in te richten?’
Het pad naar Familieparticipatie is ingeslagen en de Posten wil samen met familieleden, iemands netwerk, maar ook met vrijwilligers en zorgmedewerkers onderzoeken wat goede, mooie en betekenisvolle oplossingen zijn om de zorg toekomstbestendig te houden. “Misschien betekent dat wel per afdeling of locatie een verschillende aanpak. We hebben zelf ook nog niet alle antwoorden. We gaan ze gaandeweg samen ontdekken,” besluit Carli.

“We staan als zorgmedewerkers en naasten samen om een klant heen. Het gaat erom dat we die persoonlijke zorg samen zo goed mogelijk invullen, passend bij ieders mogelijkheden en persoonlijke doelen.”

In de volgende edities van deze nieuwsbrief blijven we u, onder andere met ervaringsverhalen, op de hoogte houden hoe Familieparticipatie in de Posten verder vorm krijgt.